Nhiều người cho rằng, vùng núi Quảng Ngãi "không bằng... một góc" vùng cao Tây Bắc. Nhưng với riêng tôi, đã đặt chân đến vùng núi cao của quê hương rất nhiều lần qua những chuyến công tác, thì mảnh đất vùng cao ấy cũng không thiếu những nét đặc trưng, hấp dẫn và thú vị riêng.
Huyện miền núi Sơn Hà với vẻ đẹp rất đỗi giản dị được phác họa lên từ núi non hùng vĩ, hoa lá ven đường, căn nhà sàn nhỏ nhắn, e ấp bên sườn đồi..., nhất là nếp sinh hoạt mang đậm dấu ấn văn hóa truyền thống của đồng bào Hrê nơi đây. Huyện miền núi này là không gian lý tưởng để mỗi người tìm về, với cảm giác bình yên, để được sống chậm lại, đắm mình giữa thiên nhiên hiền hòa. Đến đây, ta như lạc vào một khung cảnh hoàn toàn khác, cái hoang sơ, dung dị của thiên nhiên và con người nơi đây như góp phần tô điểm nên một bức tranh “cao sơn lưu thủy, phong cảnh hữu tình”.
Ruộng bậc thang ở xã Sơn Ba (Sơn Hà). Ảnh: Bùi Thanh Trung
Từ trung tâm TP. Quảng Ngãi đi về phía tây theo hướng Quốc lộ 24B khoảng 40km sẽ đến trung tâm huyện lỵ Sơn Hà. Dọc đường đi bạn có thể bắt gặp hình ảnh của những cụ bà người dân tộc Hrê ngồi bên vệ đường bán từng rổ ốc đá được bắt ở các con suối trong vùng, cùng mớ rau ranh, rau dớn non mơn mởn. Là những người dân đủng đỉnh vác trên vai cái cuốc, con dao quắm sau buổi đi rừng về. Là những phụ nữ địu con ngủ trên lưng, vừa tranh thủ cái nắng trưa phơi quần áo trước hiên nhà, và chắc chắn chẳng thiếu được các cậu bé, cô bé mặt mũi lấm lem đang say sưa với vài trò nghịch ngợm... Càng lên cao về phía đầu nguồn của hai con sông chảy song song nhau là sông Re và sông Xô Lô, giữa bốn bề chỉ còn nghe thấy hơi thở của núi rừng với líu lo chim hót, vi vu gió thổi và róc rách suối chảy để mỗi người thỏa sức tận hưởng, hít cho đầy lồng ngực không khí trong lành hiếm có nơi phố thị. Không gian thơ mộng của núi rừng, cái khí trời êm dịu quanh năm khiến vùng đất xa ngái ấy trở thành địa điểm tuyệt vời cho những chuyến du lịch mùa hè. Để rồi mỗi lần ghé qua, khung cảnh hoang sơ, khoáng đạt của vùng đồi núi quê hương lại như thêm chất trữ tình. Cái trong veo của mùa hè đã gửi gắm trọn vẹn ở cả sắc trời, sắc núi nơi đây. Ấn tượng hơn cả là những thửa ruộng bậc thang lúa chín vàng rộ óng ánh, hay ăm ắp nước mùa ải đồng... lớp nọ nối tiếp lớp kia, cứ thế phủ lấy đất, ôm lấy đồi và kéo xa tít tắp về phía chân trời. Để có được nguồn nước tưới dồi dào cho các đồng ruộng bậc thang phần lớn là nhờ công trình đại thủy nông của huyện Sơn Hà đó là đập Xô Lô, mang lại nguồn nước cho hơn 300ha ruộng lúa nước chân cao nơi đây. Đây cũng là một điểm đến không thể bỏ qua trên hành trình về vùng núi Sơn Hà. Khi đã thấm mệt, ta chọn dừng chân tại quán nhỏ ven đường, du khách có thể được thưởng thức một vài món ăn đặc trưng của địa phương, như gà nướng, cá suối, gỏi bắp chuối trộn cùng chén ớt xiêm rừng cay nồng... và trải nghiệm những nét sinh hoạt, văn hóa của đồng bào Hrê. Hoàng hôn dần buông xuống, xen lẫn giữa cảnh sắc kỳ vĩ của núi rừng là những nếp nhà sàn yên bình tựa mình vào vách núi, vang vang tiếng lục lạc leng keng của đàn trâu thủng thẳng về nhà. Tất cả hòa quyện nhẹ nhàng, êm ả như ru, khiến lòng nhen nhóm lên ước muốn được sống những tháng ngày quanh năm làm bạn với mây, trời, núi non. Đến nơi này, ta có thể cảm nhận được hết cái tình người nồng hậu miền sơn cước. Cuộc sống vẫn xoay vần, tâm linh ngàn đời vẫn hiển hiện trong từng phong tục tập quán. Con người và thiên nhiên cứ hòa quyện vào nhau, như có một sức cuốn hút mãnh liệt, làm cho du khách không e ngại mỏi gối chồn chân, cứ muốn một lần được trải nghiệm cuộc sống đầy lý thú ở nơi núi rừng này.
Li Lam
