"Đại ngàn ngựa trắng", "non thiêng Bạch Mã", "Đà Lạt của miền Trung" là những cái tên mà nhiều du khách đã ưu ái dành tặng cho vườn quốc gia Bạch Mã.
Ngũ Hồ là nơi có thác nước cùng năm chiếc hồ nhỏ quy tụ lại một điểm Cách TP Huế khoảng 40 km về phía nam, núi Bạch Mã nằm nép mình bên dãy Trường Sơn trông giống như một con ngựa bạch duỗi chân hướng ra biển mênh mông. Không chỉ có phong cảnh hữu tình, khí hậu mát mẻ và khu biệt thự kiểu Pháp như ở Đà Lạt, Bạch Mã còn là nơi quy tụ nhiều loại động vật và thực vật quý hiếm của miền nhiệt đới trong cánh rừng nguyên sinh bạt ngàn với những con suối và ngọn thác đẹp. Với những người thích tìm về với thiên nhiên, yêu sự hoang sơ, đơn giản, tĩnh lặng... thì Bạch Mã đúng là vật báu. Một nàng sơn nữ đầy hương sắc, càng hiểu càng khiến cho ta say như điếu đổ. Nằm ở độ cao trung bình 1.450m, sát dãy Trường Sơn và cách biển chỉ 10 km nên khí hậu ở đây dễ chịu nhất so với các vùng cùng độ cao trên khắp Đông Dương. 
Âm thanh của Bạch Mã cũng là thứ khiến chúng tôi say mê. Thỉnh thoảng, một vài người trong đoàn lại giật mình thú vị bởi tiếng tác của một con nai từ đâu đó vọng đến, hoặc tiếng chim vô cùng đặc biệt được cất lên lảnh lót ngay trên đầu. Với diện tích 37.487 ha, Bạch Mã còn giữ được khá tốt rừng nguyên sinh bạt ngàn với những thảm thực vật đa dạng (2.147 loài) và hệ động vật phong phú (hơn 1.500 loài). 93 loài có tên trong Sách đỏ Việt Nam và thế giới. Đường lên đỉnh núi hùng vĩ bốn mùa xanh tươi, hoa lay ơn, hoa lan đất nở suốt bốn mùa làm bịn rịn mỗi bước chân du khách qua đường. Trên đường leo lên đỉnh Bạch Mã Bạn sẽ bắt gặp một khu nghỉ dưỡng tuyệt vời với 139 biệt thự cổ kính, sang trọng, tĩnh lặng, có cả hồ bơi, sân quần vợt, bãi đáp trực thăng, nhà hàng. Biệt thự ở Bạch Mã kiến trúc kiểu châu Âu, mỗi căn có 2 tầng với từng nét riêng độc đáo, được đặt tên theo các loài động thực vật đặc hữu của rừng. Hải Vọng Đài là điểm cao lý tưởng để thưởng ngoạn toàn cảnh Bạch Mã. Xa xa là hồ Truồi mơ màng xanh và thiền viện Trúc Lâm sừng sững, ẩn hiện. Tiếp tục trekking xuyên khu rừng nguyên sinh bằng cách băng qua các con đường mòn nhỏ, bạn sẽ đến với Ngũ Hồ, nơi có thác nước cùng năm chiếc hồ nhỏ quy tụ lại một điểm. Nước ở đây trong như pha lê và mát rợn người. Sau khi nghỉ ngơi lấy lại sức tại Ngũ Hồ, chúng tôi lại tiếp tục lên đường trekking đến thác Đỗ Quyên với độ cao 300m. Đỗ Quyên được xem là thác cao nhất ASEAN, như cố níu trời xuống gần hơn với đất bởi những con rồng trắng oai phong, mềm mại bay lượn giữa rừng xanh. Chúng tôi tiếp tục thử sức dẻo dai trèo lên đỉnh thác với 689 bậc thang, ngắm dòng sông Yến thơ mộng, dịu hiền với những thảm xanh rực rỡ đỗ quyên đủ màu khoe sắc và nghe dàn nhạc nước khổng lồ hòa tấu réo rắt, hoành tráng dưới chân Bạch Mã. Lúc nghe chúng tôi nói rằng sẽ đi chơi Bạch Mã, nhiều người kể rằng: một ngày ở Bạch Mã có bốn mùa, song chúng tôi chẳng tin. Nhưng, quả thật đúng như thế. Sáng mới nắng chói chang đó, song chỉ tầm trưa là mây đen kéo đến, mưa rả rích rơi xuống như không thực. Khi chúng ta vừa bắt đầu trở nên bực bội bởi mưa ướt làm việc đi khám phá núi rừng khó khăn thì mưa ngớt, mặt trời hửng lên với ánh sáng dìu dịu, không khí vừa mát mẻ, vừa trong lành giống y chang mùa thu Hà Nội. Chỉ mấy tiếng đi bộ lên Vọng Hải Đài rồi đi xuống, chúng tôi đã trải qua 3 mùa hạ - đông - thu như thế. Buổi chiều tối trên Bạch Mã cũng thú vị không kém. Thỉnh thoảng, trời chiều nhiều mây, mây sẽ ùa vào phòng bạn như chào hỏi, làm quen. Đứng trên cao nhìn vào thung lũng đầy mây, có lẽ trong lòng bạn cũng như chúng tôi đều tự nhủ: “Tiên cảnh là đây chứ đâu”. Buổi tối, nếu rảnh rỗi, bạn có thể ngồi đếm số lượng cũng như chủng loại của hằng hà sa số bướm bay vào phòng, đậu trên các bóng đèn cũng như trên bức tường và các ngóc ngách khác. Tối ở Bạch Mã khá lạnh. Vừa trùm kín chăn như đang ở mùa đông rét mướt, vừa nghe bản hòa ca có một không hai của rừng đêm Bạch Mã, bạn sẽ chìm vào giấc ngủ lúc nào chẳng biết. Thời gian đẹp nhất để du khách đến thưởng ngoạn Bạch Mã là vào mùa hạ và đầu thu bởi thời điểm này không khí mát mẻ, thậm chí hơi se lạnh của Bạch Mã sẽ khiến cho hành trình khám phá, chinh phục của du khách trở nên thi vị hơn. Ở đây, thắng cảnh và di tích hòa quyện vào nhau tạo thành một nét duyên riêng vô cùng hấp dẫn. VY AN
