Ngày 18/9/2022, rất đông người dân địa phương lẫn du khách xa gần về chùa Rô (xã An Cư, huyện Tịnh Biên, tỉnh An Giang) để hòa vào ngày Tết Dolta của đồng bào dân tộc thiểu số Khmer.
Chùa Rô nằm sâu trong núi, với vườn xoài chen lẫn cây thốt nốt – đặc trưng của vùng Bảy Núi. Hiện, chùa đang được xây dựng dang dở phần chánh điện. Chỉ một số khu vực còn quang cảnh trọn vẹn để khách phương xa tham quan, chụp ảnh. Từ sáng sớm, hàng quán di động tập trung rất đông, “đón khách” từ ngoài cổng đến tận sân đua bò.
Trẻ con đồng bào dân tộc thiểu số Khmer háo hức rủ nhau “đi hội”, để được ăn món này, mua món kia, nhìn ngó không gian đặc quánh người. Với tụi nhỏ vùng biên hẻo lánh này, cái gì cũng mới lạ, cũng đầy thu hút, đâu dễ gặp được thường xuyên.
Khách sành ăn sẽ rất thích loại bánh được bày bán khắp nơi trong “ngày hội”, mang tên “bánh bò thốt nốt An Giang”. Bánh bò vàng ươm, được tạo nên từ đường thốt nốt. Bánh ngon, xốp mềm hay không là nhờ hạt gạo ủ khéo. Vị ngọt thanh của đường thốt nốt hòa quyện với vị béo ngậy của nước cốt dừa, tạo nên món ăn vặt khó lẫn vào đâu.
Đến với ngày hội chùa Rô, du khách có dịp thưởng thức tiếng nhạc rộn ràng, giục giã từ dàn nhạc ngũ âm nổi tiếng. Đây được xem là tinh hoa của một nền âm nhạc có truyền thống lâu đời, gắn bó với đồng bào dân tộc thiểu số Khmer trong lễ hội lớn ở các đền chùa, trong phum sóc, khắp các tỉnh thành Nam Bộ.
Anh Đỗ Hồng Phúc (ngụ xã An Phú, huyện Tịnh Biên) đưa bò đến chùa Rô từ sáng sớm. “Gián đoạn 2 năm do COVID-19, nên khi nghe thông báo hội đua được tổ chức trở lại, tôi rất hào hứng, nôn nao. Tôi sắm cặp bò mới, từ 2 tháng trước cho bò ăn uống đầy đủ, rèn sức, huấn luyện cho bò quen cách đua” – anh chia sẻ.
Nhiều chú bò được quấn khăn rằn, y hệt như nét văn hóa trang phục truyền thống của đồng bào dân tộc thiểu số Khmer nơi đây. Chiếc khăn tô điểm cho chú bò trở nên ngộ nghĩnh, đáng yêu. Tụi nhỏ thích lắm, tìm chỗ quan sát bò thật gần.
Từ năm 2016, ngày hội Dolta ở chùa Rô còn là ngày hội của giới nhiếp ảnh mọi miền đất nước. Đó là do chùa giữ nguyên bản nét văn hóa đặc sắc của đồng bào dân tộc thiểu số Khmer Bảy Núi An Giang: Đua bò. Đông đảo khán giả tụ họp xung quanh sân đua bò. Sân không lớn, nhưng để gìn giữ và tôn tạo sân đua qua từng năm, là nỗ lực của sư sãi nhà chùa, sự đóng góp nhiệt tình của khách thập phương. Dù thời tiết Bảy Núi mùa này nắng cháy da. Càng về trưa, thời tiết càng nóng bức. Nhưng sức nóng của trời không bằng sức nóng các đôi bò mang lại. Khán giả liên tục xuýt xoa, cổ vũ, chăm chú theo dõi từng trận đấu, bình luận rôm rả.
Buổi chiều, ngày hội sẽ tiếp tục bằng một hoạt động đặc trưng riêng có của chùa Rô: Cấy lúa. Đồng bào dân tộc thiểu số Khmer chung tay cấy lúa làm công quả cho chùa, mừng lễ Sene Dolta. Ngày hội là sự hòa quyện giữa đạo và đời, giữa niềm vui lao động và giải trí về mặt tinh thần… đang tiếp tục được lưu giữ từng năm.
Khánh Đăng
