TP Hồ Chí Minh có lượng khách vãng lai, khách du lịch đông đúc, do đó không thể thiếu nhà vệ sinh công cộng (NVSCC). Thực hiện chương trình “Nếp sống văn minh đô thị”, từ 4 năm qua thành phố đã xây dựng nhiều NVSCC nhưng nhiều khi khách vãng lai chẳng biết tìm đâu một NVSCC để giải quyết nhu cầu.
Quản lý lỏng lẻo, thiếu chăm sóc
Hiện nay, trên địa bàn TPHCM có gần 120 NVSCC lắp đặt trên nhiều tuyến đường, công viên, hoạt động không lợi nhuận, chủ yếu phục vụ khách vãng lai, khách du lịch. Số lượng này chưa đủ đáp ứng nhu cầu, vừa không đảm bảo vệ sinh, kém mỹ quan.
Trên địa bàn quận 1, quận trung tâm, có hơn 40 NVSCC, đa số được làm bằng composite, thiết kế theo dạng thùng nhỏ gọn đặt trên vỉa hè. Đáng nói, vì nhỏ gọn quá nên khó cho người dùng. Như một du khách, vai mang ba lô, thử vào một NVSCC tôi đã cảm nhận được ngay sự khó chịu, khó xoay trở, nhúc nhích.
Nhiều NVSCC lại bị lạm dụng, biến thành chỗ tắm rửa, giặt đồ của một số người, như NVSCC trên đường Hàm Nghi là chỗ giặt đồ của tài xế xe buýt. Quản lý lỏng lẻo, thiếu sự chăm sóc tử tế, tại đây chỗ móc treo quần áo thành nơi treo cây lau nhà, treo chổi nhếch nhác, còn nắp bồn cầu thì sứt mẻ, chỉ còn một nửa. NVSCC trên đường Thuận Kiều bên hông Bệnh viện Chợ Rẫy dán hẳn dòng chữ “có tắm, giặt giũ” trên cửa. Tình trạng chung là chẳng mấy NVSCC có xà phòng rửa tay, giấy lau.
Hiện nay còn được nhiều người sử dụng là các NVSCC đặt gần chợ, công viên (tại một số tuyến đường vắng, người trông NVSCC có khi ngồi cả tiếng không thấy bóng người vào). NVSCC nằm bên hông chợ An Đông (đường Hùng Vương) nằm lọt thỏm giữa các gian hàng đồ cũ, tuy được nhiều người sử dụng nhưng chẳng mấy được chăm sóc, lúc nào cũng bốc mùi nồng nặc, gián bò đầy!
Bất tiện, bất hợp lý
Nhiều NVSCC được đặt chưa hợp lý, nhiều tuyến đường khu vực trung tâm TP đông khách vãng lai, người du lịch như Tôn Đức Thắng, Đồng Khởi, Hai Bà Trưng, Lê Thánh Tôn, Nguyễn Huệ, đường 3 Tháng 2... nhưng chưa có NVSCC. Mặc dù những NVSCC hiện có chưa làm hài lòng người sử dụng, nhưng phía nhà đầu tư cũng than, bởi đầu tư NVSCC loại composite thiết kế nhỏ gọn cũng có giá gần 200 triệu đồng/cái mà lợi nhuận thu vào rất ít, thêm vào đó nhiều người còn kém ý thức khi sử dụng khiến thiết bị sớm hư hỏng, phải ngừng hoạt động.
NVSCC cổng trước Bệnh viện Nhi đồng 1 (đường Lý Thái Tổ) đóng cửa gần cả năm nay là vì vậy. Nhiều người khi có nhu cầu lại không dám vào NVSCC còn vì lý do an toàn, khi trông thấy treo biển hay dán phía trước cửa yêu cầu “phải khóa xe cẩn thận, coi chừng mất xe”.
Anh Hoàng Sơn, hướng dẫn viên du lịch, cho biết có lần dẫn du khách nước ngoài đi tham quan, anh khá lúng túng khi họ cần đi vệ sinh bởi khó kiếm và quá mất vệ sinh, khách vào rồi ra và yêu cầu chọn NVSCC khác. Nhiều lần anh phải hướng dẫn du khách vào khách sạn gần chỗ tham quan để đi nhờ.
Tham khảo bạn bè và người thân mỗi khi ở ngoài đường có nhu cầu đi vệ sinh có chọn NVSCC không, hầu như rất ít người chọn. Mọi người cho rằng thay vì tốn tiền vào NVSCC thì dùng tiền đó gửi xe vào nhà sách, siêu thị, cao ốc, trung tâm điện máy, trung tâm thương mại… để đi vệ sinh, vừa sạch sẽ, vừa không sợ mất xe như vào NVSCC.
Bà Quách Túy Hồng, Phó Giám đốc Công ty Dịch vụ Công ích quận 1, cho biết: “Trên địa bàn quận 1 kiếm chỗ đặt được NVSCC cũng rất nhiêu khê. Khi chọn địa điểm đặt NVSCC đơn vị phải kết hợp với quận, phường thông báo cho người dân nhưng dân luôn phản đối vì án ngữ mặt tiền nhà, lại sợ bốc mùi hôi thối. Hiện nay, công ty xây dựng thí điểm NVSCC trong chợ Bến Thành được ốp đá, có nhạc, rộng rãi thoáng mát”.
Cũng trăn trở về vấn đề NVSCC cho thành phố văn minh hiện đại, ông Lê Thành Khoa, Giám đốc Xí nghiệp Dịch vụ đô thị TNXP, chia sẻ: “Công ty đang có dự án lắp đặt NVSCC kết hợp với các ngân hàng gắn các thùng ATM, nhân viên công ty có nhiệm vụ bảo vệ buồng ATM, trông xe. Thay đổi các thiết bị vệ sinh cao cấp theo mô hình tiên tiến của nước ngoài, từ máy sấy khô tay, nước vệ sinh tay và khăn giấy đặt gần bồn rửa; mỗi phòng phải có giấy vệ sinh, hệ thống tự xử lý nước thải và khử mùi… Nơi đây sẽ phục vụ miễn phí và đặt thêm các quầy bán hàng lưu niệm phục vụ khách du lịch”.
