Theo dự thảo báo cáo chiến lược phát triển du lịch Việt Nam đến năm 2030, Tây Nguyên đã được xác định là 1 trong 7 vùng du lịch đặc thù, và điểm du lịch Măng Đen (thuộc tỉnh Kon Tum) được đề xuất là 1 trong 31 khu vực có qui mô và tiềm năng du lịch đặc biệt nổi trội ở Việt Nam.
Ưu thế của điểm đến Măng Đen
Măng Đen thuộc huyện KonPlong, nằm phía đông bắc tỉnh Kon Tum, ở độ cao 1.174m so với mặt nước biển, là vùng đất có cảnh quan thiên nhiên và hệ sinh thái rừng phong phú, tập trung nhiều thác và suối đá. Khu du lịch Măng Đen trở thành trung tâm du lịch nghỉ dưỡng có quy mô khoảng 2.000 ha với nhiều loại hình sản phẩm du lịch. Các nhà khoa học đều đánh giá tính nổi trội của Măng Đen với đặc trưng khí hậu, rừng, văn hóa, nghỉ dưỡng... ít nơi nào có được.
Điểm du lịch Măng Đen được nhìn nhận là điểm khởi đầu của tuyến du lịch “Con đường xanh Tây Nguyên”, được kết nối với tuyến du lịch “Con đường Di sản miền Trung” và “Con đường huyền thoại Hồ Chí Minh” để hình thành tuyến du lịch xuyên quốc gia. Đặc biệt, “Con đường xanh Tây Nguyên” sẽ vượt qua Cửa khẩu quốc tế Bờ Y (Kon Tum) để hình thành tuyến du lịch “Con đường di sản Đông Dương”, nối các di sản thế giới của Việt Nam với các di sản thế giới của 2 nước bạn: Lào, Campuchia…
Thế mạnh về vị trí của Kon Tum, cùng nguồn tài nguyên đa dạng và phong phú phân bố trên cả tỉnh như: Hồ Yaly, vườn quốc gia Chưmomray, rừng đặc dụng Đắc Uy, suối nước nóng Đắc Tô,… cùng nhiều di tích lích sử cách mạng, di tích lịch sử kiến trúc nghệ thuật, lễ hội, làng nghề đặc sắc, sẽ tạo ra sức hấp dẫn tổng thể cuốn hút du khách đến với điểm du lịch Măng Đen.
Nói đến vùng văn hóa – du lịch Tây Nguyên, chúng ta nghĩ ngay đến vùng không gian văn hóa cồng chiêng, đến kho tàng sử thi, đến kiến trúc nhà Rông, đến cà phê Buôn Mê và các ca khúc rực lửa. Điểm đến Măng Đen mang một vẻ đẹp hoang sơ, nguyên thủy giống như một sơn nữ: Dung dị, mộc mạc và hồn nhiên. Do đó, việc đầu tư phát triển du lịch sắp tới tại khu du lịch Măng Đen cần giữ gìn và tôn vinh được vẻ đẹp đó.
Hướng đến phát triển du lịch sinh thái
Vẻ đẹp nguyên sơ của Măng Đen không chỉ là “tài sản” của riêng Măng Đen, của Tây Nguyên, của Việt Nam mà còn là “tài sản hiếm có” trên thế giới trong bối cảnh đô thị hóa và toàn cầu hóa hiện nay. Xuất phát từ nhu cầu du lịch sinh thái đang ngày một phát triển mạnh mẽ trên toàn thế giới, chúng ta cần hướng tới một vùng nghỉ dưỡng, chữa bệnh, tham quan, giải trí… đúng nghĩa của du lịch sinh thái.
Ở Việt Nam, người ta nói nhiều đến du lịch sinh thái, khu du lịch sinh thái và đô thị sinh thái. Nhưng không ít người nghĩ một cách đơn giản và dễ dãi rằng: Sinh thái là có nhiều cây, nhiều hồ. Cứ khu du lịch nào có nhiều cây và hồ thì đều được gọi là du lịch sinh thái. Chính vì vậy, các loại hình du lịch chủ yếu tại các khu du lịch sinh thái ở Việt Nam đều khá đơn điệu, nhàm chán. Các hoạt động chủ yếu là đi bộ, leo núi, nhìn ngắm một cách hời hợt, thiếu trọng tâm. Sau chuyến đi, du khách rốt cuộc vẫn không hiểu giá trị của hệ sinh thái đó là gì, chúng có gì khác biệt so với các hệ sinh thái khác.
Với khu du lịch Măng Đen đang được định hình thành điểm du lịch thì ngay từ bây giờ, vai trò của những nhà hoạch định, qui hoạch và tư vấn xây dựng là rất quan trọng trong việc khởi đầu khai sinh ra một không gian du lịch mới. Ngay lúc này, khu du lịch Măng Đen cần có quy hoạch phát triển tổng thể, gắn với cộng đồng địa phương; đồng thời phát triển các dịch vụ du lịch chất lượng cao để từ đó xây dựng một phương án phát triển du lịch hiệu quả và bền vững nhất.
Theo đó, phải xác định một mô hình phát triển du lịch tại Măng Đen có qui mô và cấu trúc hợp lý, trên nguyên tắc bảo tồn và gìn giữ các giá trị đặc thù trong cấu trúc và sự vận hành của các hệ sinh thái tự nhiên và nhân văn nơi đây. Đối với việc phát triển các loại hình hoạt động tham quan, nghỉ dưỡng, vui chơi giải trí mang tính chất sinh thái đều phải tuân thủ nghiêm ngặt các chỉ tiêu về sức chứa (ngưỡng khống chế phát triển của môi trường): Sức chứa vật lý, sức chứa sinh học, sức chứa tâm lý, sức chứa xã hội.
Khi chúng ta tìm ra được giá trị đặc thù của hệ sinh thái Măng Đen và xây dựng được mô hình phát triển du lịch phù hợp, cũng chính là lúc hình ảnh riêng biệt của du lịch Măng Đen được hình thành.
