Ngày 12/8/2022, tại Vườn Quốc gia Cúc Phương (Ninh Bình), Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tổ chức Hội nghị thực trạng và giải pháp phát triển bền vững các Vườn quốc gia. Bộ trưởng Lê Minh Hoan và Thứ trưởng Lê Quốc Doanh chủ trì Hội nghị.
Hội nghị diễn ra với sự hỗ trợ của Tổ chức phát triển quốc tế Hoa Kỳ (USAID) thông qua hợp phần Bảo tồn đa dạng sinh học, dự án VFBC thu hút sự quan tâm của hơn 100 đại biểu đến từ các tổ chức quốc tế: GIZ, WWF, USAID, IUCN, FFI... đại diện một số trường đại học, viện nghiên cứu, hiệp hội các vườn quốc gia; một số đơn vị thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và đại diện 06 Vườn quốc gia thuộc Tổng cục Lâm nghiệp và các VQG thuộc khu vực Bắc Trung Bộ.
Theo báo cáo tại Hội nghị, cả nước hiện có 167 khu rừng đặc dụng với tổng diện tích trên 2,3 triệu ha, trong đó Tổng cục Lâm nghiệp được Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phân cấp giao trực tiếp quản lý 06 Vườn quốc gia: Ba Vì, Tam Đảo, Cúc Phương, Bạch Mã, Yok Don và Cát Tiên (là những vườn có diện tích rừng nằm trên địa bàn 02 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương trở lên). 06 Vườn quốc gia này chiếm 26,7% tổng diện tích các Vườn quốc gia trên toàn quốc, có nhiều hệ sinh thái rừng quan trọng, đặc trưng cho các hệ sinh thái tự nhiên; là nơi lưu giữ, bảo tồn nguồn gen đa dạng sinh học rất phong phú, quý hiếm, đặc hữu của Việt Nam; đóng góp quan trọng trong bảo vệ tính nguyên vẹn của hệ sinh thái, bảo tồn đa dạng sinh học, giáo dục môi trường, nghiên cứu khoa học; đồng thời, góp phần quan trọng trong bảo vệ môi trường sinh thái; cải thiện đời sống nhân dân vùng đệm, phát triển kinh tế - xã hội và đảm bảo an ninh - quốc phòng.
Với trọng tâm là đánh giá đúng thực trạng và tìm ra các giải pháp để phát huy tiềm năng, thế mạnh và tính đa dụng, đa giá trị của rừng, các đại biểu tham dự Hội nghị cho rằng, không chỉ 06 Vườn quốc gia trực thuộc Tổng cục Lâm nghiệp, mà đối với 167 khu rừng đặc dụng trên cả nước đều có nhiều cơ hội, tiềm năng để phát triển trong tương lai.
Theo đó, trong thời gian tới, ngoài việc tiếp tục bảo vệ nguyên vẹn hệ sinh thái rừng đặc trưng, tổ chức thực hiện tốt hoạt động bảo tồn, cứu hộ nuôi dưỡng, tái thả động vật hoang dã thì các Vườn quốc gia cần tiếp tục đa dạng hoá các sản phẩm du lịch sinh thái. Tập trung hoàn thành Đề án phát triển du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, giải trí giai đoạn 2021-2030 các Vườn quốc gia. Trên cơ sở đó tổ chức các dự án du lịch sinh sinh thái, nghỉ dưỡng, giải trí theo các phương thức phù hợp với tiềm năng, lợi thế và điều kiện thực tế của từng Vườn, khai thác đặc trưng về vẻ đẹp của cảnh quan tự nhiên, đặc trưng về văn hoá bản địa. Cần sáng tạo trong hình thức tổ chức để thu hút khách, kết hợp giữa du lịch và giáo dục môi trường; quản lý tốt các tuyến, điểm tổ chức du lịch sinh thái, nhất là các điểm cho thuê môi trường rừng. Tăng cường xã hội hoá nhằm thu hút các nguồn lực đầu tư nâng cao chất lượng dịch vụ gắn với bảo vệ môi trường, phát triển bền vững. Tăng cường hợp tác quốc tế, huy động sự hỗ trợ với các hoạt động cứu hộ, nuôi dưỡng, bảo tồn các loài động vật hoang dã, nguy cấp, quý hiếm. Tiếp tục triển khai tốt hoạt động hỗ trợ phát triển đời sống người dân, cộng đồng vùng đệm thông qua khoán bảo vệ rừng, chi trả dịch vụ môi trường rừng. Hướng dẫn, hỗ trợ người dân phát triển canh tác, sản xuất bền vững, đảm bảo hiệu quả, góp phần tăng thu nhập cho người dân.
Liên quan vấn đề này, Bộ trưởng Lê Minh Hoan cho rằng việc cân bằng giữa bảo vệ, bảo tồn và phát triển các Vườn quốc gia cần phải cách tiếp cận phù hợp.
"Thay vì tư duy làm du lịch để kiếm tiền thì du lịch có thể là cách để tuyên truyền, giới thiệu, quảng bá về tài nguyên của Việt Nam cho bạn bè thế giới. Đây có thể là cách tiếp cận tích cực, được ủng hộ và phù hợp trong giai đoạn hiện nay", Bộ trưởng Lê Minh Hoan lấy ví dụ.
Trong khi đó, với vấn đề hợp tác quốc tế, các đại biểu cho rằng cần huy động sự hỗ trợ với các hoạt động cứu hộ, nuôi dưỡng, bảo tồn các loài động vật hoang dã, nguy cấp, quý hiếm.
Đặc biệt, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cũng giao Tổng cục Lâm nghiệp sớm triển khai, xây dựng Đề án phát triển giá trị đa dụng của hệ sinh thái rừng, trong đó sẽ đề xuất xây dựng cơ chế, chính sách phát triển các giá trị dịch vụ hệ sinh thái trong môi trường rừng theo hướng đa dụng, đa chức năng để tạo nguồn thu cho các Ban quản lý rừng, cộng đồng địa phương. Trong đó, cơ chế tài chính phải tạo được động lực huy động mạnh mẽ các nguồn lực xã hội hoá, kích thích tính năng động, sáng tạo của các Ban quản lý khu rừng đặc dụng. Nghiên cứu, sửa đổi bổ sung quy định pháp luật về lâm nghiệp, trong đó chú ý đến hoạt động du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, giải trí.
Trước đó, Bộ trưởng Lê Minh Hoan, Thứ trưởng Lê Quốc Doanh và đại diện các đơn vị của Bộ NN-PTNT thực hiện tái thả động vật quý hiếm tại Vườn Quốc gia Cúc Phương. Nhóm động vật tái thả bao gồm 4 Gà lôi trắng Lophura nycthemera (nhóm IB Nghị định 06/2019/NĐ-CP; nguồn gốc nhân nuôi sinh sản bảo tồn) và 1 Trăn hoa Python molurus (nhóm IIB, Nghị định 06/2019; nguồn gốc hoang dã do người dân chuyển giao để cứu hộ bảo tồn).
Đây là sáng kiến của Vườn Quốc gia kiểu mẫu, mang thông điệp giáo dục môi trường sâu sắc và đang có sức lan tỏa lớn về bảo vệ các loài động vật hoang dã.
Đoàn công tác cũng đã tới thăm Trung tâm Cứu hộ và bảo tồn linh trưởng, Trung tâm Bảo tồn thú ăn thịt và tê tê; Trung tâm Bảo tồn rùa tại Vườn Quốc gia Cúc Phương và trồng cây lưu niệm trong khu vực khuôn viên của Vườn Quốc gia Cúc Phương.
Văn phòng Tổng cục
