Huyện đảo Cô Tô (Quảng Ninh) có cảnh quan thiên nhiên hoang sơ, bãi biển đẹp, rừng nguyên sinh phong phú, đây cũng là thế mạnh để huyện phát triển loại hình du lịch sinh thái, khám phá và trải nghiệm. Những năm qua, mặc dù đã có một số doanh nghiệp tham gia khai thác, phát triển lĩnh vực này, tạo việc làm cho người dân, đóng góp vào sự phát triển kinh tế-xã hội của địa phương. Tuy nhiên, để tăng cường sức hấp dẫn cho du lịch Cô Tô, tạo động lực mới phát triển kinh tế biển đảo, huyện Cô Tô đã xây dựng đề án phát triển tour tham quan các đảo trên địa bàn huyện theo hướng bền vững.
Du khách ra đảo Cô Tô tham quan, trải nghiệm ngày càng tăng mạnh.
Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện Cô Tô Đỗ Huy Thông cho rằng, để triển khai thành công đề án các cơ quan đơn vị tập trung nghiên cứu và đề xuất đầu tư hạ tầng kỹ thuật, xây dựng tổ chức bộ máy quản lý khai thác, vận hành, hỗ trợ, hướng dẫn các đơn vị, doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân kinh doanh và tổ chức hoạt động tham quan, du lịch cho khách du lịch tham quan các đảo. Đánh giá hiện trạng các luồng tuyến, bến cảng, tổ chức vận tải hành khách, tổ chức hoạt động tham quan, du lịch, quản lý các hoạt động lữ hành. Đầu tư phát triển sản phẩm du lịch tour tham quan các đảo và liên kết phát triển sản phẩm du lịch tour tham quan các đảo gắn với các điểm tham quan, du lịch trên địa bàn huyện.
Du lịch lặn biển ngắm san hô ở Cô Tô, Quảng Ninh.
Trước đây, xuất phát từ các tour du lịch tham quan các đảo hoạt động tự phát nên đã bộc lộ một số hạn chế và bất cập. Vì chưa có quy hoạch và quản lý chuyên nghiệp, hoạt động tour còn mang quy mô nhỏ, lẻ. Cơ sở hạ tầng chưa được đầu tư đồng bộ, chưa có bến cảng, luồng tuyến chính thức, hệ thống cứu hộ, y tế, an ninh chưa được đầu tư bài bản. Dịch vụ du lịch chưa hoàn thiện, chất lượng phục vụ chưa đồng đều, còn thiếu tính chuyên nghiệp, dẫn đến không có sự kết nối giữa các doanh nghiệp, hợp tác xã làm dịch vụ, gây ảnh hưởng đến sự phát triển bền chung của địa phương.
Cơ sở lưu trú trên đảo Cô Tô ngày càng được đầu tư khang trang, hiện đại, đáp ứng nhu cầu của du khách khi ra đảo.
Bên cạnh đó, yêu cầu về quản lý, bảo đảm an toàn giao thông đường thủy, an ninh trật tự, cứu hộ cứu nạn đòi hỏi rất cao. Việc tạo các sản phẩm đặc trưng, khác biệt để cạnh tranh với các loại hình du lịch khác cũng là thách thức đặt ra đối với huyện Cô Tô trong triển khai thực hiện đề án này. Đặc biệt, vì là huyện đảo nên vấn đề xử lý rác thải đại dương, ô nhiễm môi trường, nhất là môi trường du lịch đòi hỏi phải được kiểm soát tốt, cần có biện pháp kiểm soát, bảo vệ hệ sinh thái biển tránh những tác động từ con người.
Môi trường biển của Cô Tô xanh, sạch với nhiều loại hải sản và động vật biển quý hiếm.
Xuất phát từ những yêu cầu phát triển du lịch bền vững, từng bước nâng tầm thương hiệu du lịch Cô Tô, thu hút đầu tư vào hạ tầng du lịch, nâng cao chất lượng dịch vụ, đa dạng hóa các hoạt động trải nghiệm và tháo gỡ khó khăn, tạo điều kiện cho người dân kinh doanh phát triển du lịch, huyện Cô Tô đã xây dựng đề án phát triển tour tham quan các đảo trên địa bàn huyện Cô Tô, từ đó tạo khung pháp lý cho hoạt động khai thác tour tham quan các đảo theo hướng bền vững, an toàn, có kiểm soát, bảo đảm an toàn, chất lượng dịch vụ, phát triển bền vững.
Theo đó, huyện Cô Tô sẽ hình thành các lộ trình tour thí điểm, bao gồm các đảo có tiềm năng như:
Tuyến 1: Cảng Cô Tô-Hòn Cá Chép-Hòn Sư Tử-Cô Tô Con.
Tuyến 2: Cảng Cô Tô-Hòn Cá Chép-Hòn Sư Tử-Cô Tô Con-Thanh Lân.
Tuyến 3: Cảng khu 1-Hòn Cá Chép-Hòn Sư Tử-Cô Tô Con.
Tuyến 4: Cảng khu 1-Đảo Đông Nam-Hòn Cá Chép-Hòn Sư Tử.
Tuyến 5: Cảng Thanh Lân-Hòn Cá Chép-Hòn Sư Tử-Cô Tô Con.
Tuyến 6: Cảng Cô Tô-Hòn Cá Chép-Cô Tô Con-Đảo Trần.
Trên cơ sở đánh giá toàn diện về tiềm năng, hiện trạng của các tour tuyến du lịch trên đảo hiện nay cùng những định hướng và giải pháp phát triển tour tham quan các đảo theo lộ trình của đề án, trước mắt huyện Cô Tô sẽ thí điểm tổ chức, quản lý, khai thác tour du lịch tuyến 6 gồm: Cảng Cô Tô-Hòn Cá Chép- Cô Tô Con-Đảo Trần từng bước gắn với hoạt động trải nghiệm tâm linh, chủ quyền biển đảo.
Với môi trường xanh sạch đẹp, Cô Tô thu hút đông đảo du khách quốc tế lên đảo nghỉ dưỡng và trải nghiệm.
Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện Cô Tô Đỗ Huy Thông cho biết: “Đề án phát triển tour tham quan các đảo góp phần quảng bá giá trị văn hóa, thiên nhiên và con người Cô Tô và xây dựng hình ảnh du lịch bền vững. Khi được tổ chức bài bản, sản phẩm này giúp mở rộng hệ sinh thái kinh tế, thúc đẩy các lĩnh vực như vận tải, lưu trú, ẩm thực, thủy sản, tiêu dùng, viễn thông phát triển, đồng thời, nâng cao ý thức bảo vệ môi trường, gìn giữ cảnh quan và tài nguyên biển đảo cho người dân và du khách”.
Hiện nay, qua kiểm tra, đánh giá cơ sở hạ tầng bến cảng Cô Tô lớn và bến cảng Cô Tô-Thanh Lân về cơ bản đáp ứng đầy đủ các điều kiện để cấp phép hoạt động. Để việc khai thác hiệu quả các bến cảng này, huyện Cô Tô cần thành lập các tổ tự quản để quản lý, khai thác, vận hành tổ chức hoạt động tham quan bảo đảm an toàn cho du khách và phương tiện.
Về phía huyện Cô Tô cũng xác định rõ, việc phát triển mới tour du lịch các đảo sẽ tiềm ẩn nhiều nguy cơ mất an toàn trên biển, vì vậy huyện rất chú trọng công tác bảo đảm an toàn giao thông, phòng chống cháy nổ, tăng cường kiểm tra, quản lý chặt chẽ các phương tiện hoạt động vận chuyển khách, đồng thời yêu cầu các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực này tuyệt đối chấp hành nghiêm các quy định của pháp luật, bảo đảm an toàn tuyệt đối cho du khách.
Du lịch biển đảo gắn với du lịch tâm linh đang là hướng đi đúng của huyện Cô Tô.
Có thể thấy việc thí điểm đầu tư, quản lý, khai thác tour tham quan các đảo hiện nay là rất cần thiết, cần có những bước đi đúng hướng, có trọng tâm, trọng điểm, tạo ra một sản phẩm du lịch mới mang thương hiệu riêng có, độc đáo của huyện đảo Cô Tô, góp phần quảng bá hình ảnh, con người Cô Tô đến với bạn bè trong nước và quốc tế, góp phần đưa du lịch biển đảo lên một tầm cao mới, trở thành động lực mạnh mẽ để huyện đảo tiền tiêu của Tổ quốc ngày càng phát triển bền vững, vươn mình cùng đất nước.
Quang Thọ
