Ngày 4/4/2010, ngay sau khi kết thúc tốt đẹp chuyến thăm làm việc tại Liên bang Myanmar, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng dẫn đầu đoàn VN đến Hủa Hin (Thái Lan) tham dự Hội nghị cấp cao Uỷ hội Sông Mêkông quốc tế.
Tại hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng bày tỏ sự tin tưởng Thái Lan sẽ tổ chức thành công Hội nghị cấp cao Uỷ hội Sông Mêkông quốc tế, góp phần thiết thực tăng cường hợp tác trong Uỷ hội Sông Mêkông. Theo Thủ tướng, hội nghị cấp cao lần này sẽ đề ra những định hướng quan trọng nhằm đẩy mạnh hợp tác giữa các nước, đồng thời nhất trí khuyến khích Myanmar và Trung Quốc tham gia sâu rộng hơn vào Uỷ hội Sông Mêkông.
Khô hạn
Cuối tháng 3, một nhóm chuyên gia môi trường đã thực hiện đo mực nước trên sông Mêkông. Ông Nappon Nampon - chuyên gia thăm dò nước sông Mêkông trong suốt 36 năm qua - cho biết, chưa năm nào ông thấy mực nước xuống mức thấp như năm nay. Hạn hán khiến mực nước một số nơi của sông Mêkông thấp ở kỷ lục trong 50 năm qua.
Tại VN, hạn hán khiến mực nước sông Mêkông xuống đến mức thấp nhất trong 20 năm qua. Nước mặn ở một số nơi đã xâm nhập tới 60km, gấp đôi mức thông thường, đe dọa nghiêm trọng nông nghiệp và ngư nghiệp.
Tại Lào, các cộng đồng ven sông đang phải trải qua một mùa khô hạn, lượng cá suy giảm và thiếu nước dự trữ tưới tiêu. Campuchia đối mặt với hạn hán nghiêm trọng, đe dọa năng suất thuỷ sản của biển Hồ. Tác động của trận hạn hán có thể vẫn chưa đến lúc tồi tệ nhất, bởi lưu vực sông Mêkông thường khô cạn nhất vào tháng 4 và tháng 5 hằng năm.
Trung Quốc cần chia sẻ thông tin
Ngày 4-5.4, Hội nghị cấp cao Uỷ hội Sông Mêkông quốc tế diễn ra tại Huahin, miền trung Thái Lan. Lần đầu tiên sau 15 năm thành lập Uỷ hội Sông Mêkông, thủ tướng bốn nước Thái Lan, Lào, Campuchia, Việt Nam sẽ tham gia thảo luận, bàn biện pháp hợp tác cứu mực nước sông Mêkông, bảo đảm an ninh lương thực, phát triển kinh tế, tăng cường hợp tác vùng, xác định các thách thức. Trung Quốc và Myanmar tham dự với vai trò quan sát.
Trả lời VNN, Chánh văn phòng Uỷ ban Sông Mêkông Việt Nam (VNMC) Lê Đức Trung cho biết, Việt Nam mong muốn Trung Quốc chia sẻ thông tin số liệu về tình hình vận hành đập thuỷ điện tại Hội nghị cấp cao MRC. “Mong muốn của Việt Nam là thúc đẩy hợp tác, tăng cường trao đổi thông tin số liệu, cơ chế mở rộng hợp tác kỹ thuật với Trung Quốc, đặc biệt trong vấn đề các đập thuỷ điện” - ông Trung cho hay.
“VN và các nước khác rất mong Trung Quốc chia sẻ thông tin số liệu về tình hình vận hành đập thuỷ điện, giúp uỷ hội xem xét vấn đề này có tác động thế nào tới vùng hạ lưu. Tôi hy vọng vấn đề này sẽ được giải quyết trong hội nghị” - ông Trung trả lời VNN.
Trước đó, tờ The Nation dẫn lời Bộ trưởng Tài nguyên và Môi trường Thái Lan Suwit Khunkitti cũng cho rằng, việc Trung Quốc cung cấp tư liệu thuỷ văn cho MRC sẽ góp phần cải thiện sự hợp tác giữa các nước hạ lưu sông Mêkông và Trung Quốc.
Hôm 2.4, các nhà khoa học kêu gọi Uỷ hội Sông Mêkông xem xét lại các dự án xây dựng nhà máy thuỷ điện trên sông Mêkông, vì các nhà máy đã và đang ảnh hưởng đến cuộc sống hàng triệu người. Trong các dự án này, Trung Quốc sẽ xây thêm bốn đập, các nước Thái Lan, Lào, Campuchia sẽ xây thêm 11 đập. Song Trung Quốc đã lên tiếng phủ nhận việc các dự án xây dựng đập thuỷ điện ở sông Lan Thương - thượng nguồn Mêkông - có liên quan đến việc nước sông sụt giảm và khô hạn vùng hạ nguồn.
Hội nghị cấp cao Uỷ hội sông Mêkông quốc tế tới sẽ được tổ chức vào năm 2014 tại Việt Nam.
Bên lề hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng có cuộc gặp với Thủ tướng Thái Lan Abhisit Vejjajiva và Thủ tướng Lào Buasone Bouphavanh. Thủ tướng Abhisit Vejjajiva khẳng định tích cực ủng hộ VN hoàn thành chức vụ Chủ tịch ASEAN trong năm 2010 và cam kết tham dự chương trình kỷ niệm 1.000 năm Thăng Long - Hà Nội. Còn Thủ tướng Lào Buasone Bouphavanh cam kết tiếp tục có những biện pháp cụ thể nhằm nâng cao hiệu quả hợp tác song phương với VN trên các lĩnh vực, phấn đấu nâng kim ngạch thương mại hai chiều đạt 1 tỉ USD trong năm 2010.
